Najstarsi mieszkańcy naszej okolicy pamiętają istnienie szkoły w Załubicach od roku 1914, co jest zgodne z zapisami w kronice szkoły i ze szkolną dokumentacją, ale są nieliczne głosy, że ma ona więcej niż 90 lat.

Była to początkowo szkoła o jednej izbie lekcyjnej, w której stały ławki o długości dochodzącej do 5 metrów i uczył tylko jeden nauczyciel - Wacław Mierzanowski. Mieściła się ona na granicy Załubice - Wolica. Była to szkoła 3-klasowa, zajęcia odbywały się tylko w okresie zimy, gdyż latem młodzież była zatrudniana w gospodarstwach rolnych. Nauka trwała od godziny 8:00 do późnego wieczora. Nauczyciel zajmował się działalnością społeczną i kulturalną: organizował zajęcia z Przysposobienia Wojskowego i Koło Artystyczne. Z jego inicjatywy w tym czasie zorganizowano w Załubicach sklep ogólnospożywczy na miejscu dawnego karczmiska. Pan Mierzanowski pracował w Załubicach do roku 1920.

W 1920 roku podjęli pracę nowi nauczyciele: pan Rogalski, który został kierownikiem szkoły oraz Michał Popkowicz. Szkoła została powiększona o jeden oddział i stanowiła już szkołę czteroklasową. Pomieszczenia szkolne powiększyły się o 2 izby lekcyjne i 2 pokoje dla nauczycieli. Jedną izbę lekcyjną wynajęto na wsi u pana Pałaszewskiego.

W 1923 roku ze szkoły odszedł kierownik Rogalski, a przybyli nowi nauczyciele: pan Płoński, pani Aniela Kosowa i Natalia Kwapiszewska - polonistka. Wówczas wynajęto kolejne izby lekcyjne u gospodarza Sieradzkiego.

W 1924 roku w Załubicach zorganizowano już pięcioklasową szkołę. W tym okresie nauczyciele szkoły często się zmieniali. W 1927 roku przybyli do pracy w szkole: Szczepan Milewski, Wacława Chruścicka i pani Strzelczykowa.

W 1930 roku wprowadzono obowiązkowe nauczanie, a w roku 1932 szkoła w Załubicach stała się pełną szkolą siedmioklasową. Do pracy wówczas przybyli pan Zakrzewski i historyk Dawidczyk, będący oficerem rezerwy. Pan Dawidczyk zorganizował koło młodzieżowe "Siew" oraz koło "Strzelców". Grono nauczycielskie systematycznie powiększało się: pracę rozpoczęli pan Zwolski i Stanisława Kublin, którzy pracowali do wybuchu II wojny światowej.

W 1936 roku do szkoły przybyło małżeństwo nauczycieli, państwo Michał i Elżbieta Aksmanowie. Pan Aksman wykrył przed wybuchem drugiej wojny światowej spisek kolonistów niemieckich w sąsiedniej wsi Dąbrowa - rząd polski wywiózł ich do Berezy Kartuskiej.

W czasie okupacji pan Zwolski zorganizował organizację podziemną o nazwie "Polski Związek Powstańców" rekrutowany z młodzieży po odbytej służbie wojskowej. Kiedy Niemcy wykryli istnienie tej organizacji pan Zwolski został aresztowany, a pozostali nauczyciele uciekli z tego terenu. W czasie okupacji nauczania obowiązkowego nie było, budynki szkoły zostały spalone. Z nauczycieli został tylko Szczepan Milewski, który mieszkał prywatnie u gospodarza i tam prowadził tajne nauczanie.

Po wyzwoleniu w 1946 roku, mieszkańcy Załubic wspólnymi silami przywieźli dwa drewniane budynki z Dąbrowy i z Rudy - Łoś, w których urządzono szkołę, która w tych budynkach mieściła się do roku 1968.

Po wojnie do pracy w szkole przybyli także nowi nauczyciele: Tadeusz Wnuk, Milewska, Czak, Prężyna i Eugenia Pałaszewska. Od 1947 do 1950 w szkole działała angielska misja, która prowadziła dożywianie, dostarczała odzież i udzielała pomocy lekarskiej. Od 1952 r. w szkole rozpoczęły pracę: Stanisława Cichocka, Mirosława Stankiewicz, Teresa Bakanow. W 1954 odchodzi Szczepan Milewski, na jego miejsce przychodzi kierownik szkoły Antoni Modzelewski i nauczycielka Alina Ziajkowska.

Uczniowie brali aktywny udział w konkursach m. in. w II Przeglądzie Aktywności Kultury Młodzieży Szkolnej gdzie otrzymali wiele nagród. W okresie tym prężnie działa ZHP - harcerze i zuchy biorą udział w przeglądach szkolnych i gminnych, szkolne koło PCK - udział w konkursach m. in. "Najczyściejsza szkoła" - II miejsce, SKO, LOP.

W 1981 r. pracę w szkole rozpoczyna Andrzej Siania - obecnie wiceburmistrz Miasta i Gminy Radzymin, w 1982 Henryka Retka, 1983 - Barbara Szumska, Bożena Hapońska, Wojciech Milewski, Joanna Maciejewska. Z biegiem czasu budynek znów staje się za mały w stosunku do wzrastającej liczby uczniów. Zrodził się pomysł, by rozbudować szkołę. 16 lutego 1985 roku na apel Narodowego Czynu Pomocy Szkole powołano Społeczny Komitet Rozbudowy Szkoły. W rozbudowę włączyli się nauczyciele i rodzice. Prezydium Komitetu to: Zdzisław Sołowiej, Andrzej Zych, Andrzej Siania, Henryka Chojnacka i Edward Biernacki. 9 maja 1987 roku rozpoczęto pierwsze prace przy fundamentach ich szkoły. Prace te zostały wykonane w czynie społecznym przez mieszkańców Załubic i okolic.

W miarę jak rosły mury "nowej" szkoły zmieniało się również grono pedagogiczne, jedni odchodzili, inni rozpoczynali pracę. W 1985 r. pracę rozpoczęli: Bożena Szczepaniak, Bożena Sokołowska, Alicja Krystyniak, Andrzej Krystyniak. 1986 roku Celina Porzezińska - Momot, Anna Burza i Sabina Ślazińska. W 1987 Beata Kotuniak i Danuta Kawka. W 1988 Hanna Rasińska i Wanda Pietrucha - sekretarz naszej szkoły. W wyniku sprawnego działania Komitetu Rozbudowy w 1989 r. oddano do użytku nowe pomieszczenia szkoły. Wiele prac wykończeniowych wykonali rodzice oraz sami uczniowie. Warunki pracy znów znacznie się poprawiły. Nauka odbywała się na jedną zmianę. Duża to zasługa miejscowego społeczeństwa, na które zawsze można było liczyć. Chętnie wspiera wszelkie przedsięwzięcia na rzecz poprawy warunków nauki swoich dzieci.

17 stycznia 1989 r. nastąpiło uroczyste otwarcie nowej szkoły. Szkoła powiększyła się o 5 sal lekcyjnych, pokój nauczycielski, 2 sanitariaty, szatnię, kuchnię, świetlicę i zastępczą salę gimnastyczną. Na uroczystości dyrektor szkoły mgr Edward Biernacki otrzymał Srebrny Krzyż zasługi za całokształt pracy, a Andrzej Siarna otrzymał nagrodę dyrektora. Kolejny etap rozbudowy mamy za sobą, czekamy na następny - budowa sali gimnastycznej z "prawdziwego zdarzenia".

22 czerwca 1990 r. nastąpiło uroczyste poświęcenie szkoły. Msza Święta odbyła się przy ołtarzu polowym. W przygotowanie uroczystości duży wkład pracy wniósł ks. Ludwik Antolak - były proboszcz naszej parafii, na prośbę którego przybyli przedstawiciele Kurii i Dekanatu. W uroczystości licznie uczestniczyli mieszkańcy Załubic i okolicy oraz władze gminne.

19 czerwca 1991 roku nastąpiły ważne wydarzenia w życiu naszej szkoły. Kurator Oświaty i Wychowania nadał szkole imię Armii Krajowej; szkoła otrzymała swój sztandar, którego poświęcenia dokonał ks. Biskup Stanisław Kędziora oraz odsłonięto tablice pamiątkowe poświęcone Armii Krajowej. W uroczystości tej pomoc finansową okazał absolwent naszej szkoły, były żołnierz i dowódca Armii Krajowej w rejonie Załubic, obecnie obywatel USA - Hieronim Wyszyński.

Na uroczystość przybyło wielu gości: wizytator Kuratorium Oświaty - Pani Jolanta Makiela, przedstawiciele lokalnych władz gminnych, powiatowych i kościelnych, wielu byłych żołnierzy AK oraz lokalna społeczność Załubic. 14 lutego - dzień powstania Armii Krajowej stał się dniem święta naszej szkoły. Co roku uroczyście obchodzony jest przez uczniów. Uroczystości te uświetniają swoją obecnością i aktywnym udziałem, byli żołnierze AK: Aniela Janusz - absolwentka naszej szkoły i Tadeusz Kurowski.

Rok 1991 to również data oficjalnego wprowadzenia nauki religii w szkole. Pierwszym katechetą był ks. Ludwik Antolak. Od tego czasu wielu księży - katechetów dbało o rozwój duchowy naszej młodzieży.

Lata 90 to lata wielu przemian, zmienia się również oblicze naszej szkoły, zatrudnieni są kolejni nauczyciele: 1994 - Magdalena Biernacka, 1999 - Beata Skóra i Andrzej Waloryszak. Staraniami obecnego dyrektora Edwarda Biernackiego szkoła cięgle jest modernizowana, upiększana i ulepszana, aby jak najlepiej służyła dzieciom i młodzieży, by przychodzili do niej chętnie i z zapałem wykorzystywali czas przeznaczony na naukę.

1 września 1999 r. dzięki staraniom Rady Rodziców oraz dyrektora szkoły i przychylności władz gminnych zostaje utworzone 3 - letnie gimnazjum. W uroczystym otwarciu szkoły brali udział przedstawiciele władz gminnych. W tym okresie bardzo często zmienia się kadra pedagogiczna: w 2000 roku pracę rozpoczyna Magdalena Zając, Edyta Cygańska; w 2001 roku Krzysztof Szulim i Krzysztof Jakubowski; w 2002 Anna Walter i Andrzej Grochowalski - nauczyciele ci pracowali tylko rok. Od 2002 roku pracują Elżbieta Gubała, Adam Pomaski. Marta Stańczak. Mariusz Rosiński i Tomasz Nowakowski. Od 2003 Wiesława Antosiewicz, Mariusz Bonecki, Jolanta Głazowska.

Obecnie grono pedagogiczne liczy 19 osób, w tym 7 nauczycieli to absolwenci naszej szkoły. Szkoła ma 12 sal dydaktycznych, w których urządzone są pracownie przedmiotowe, w tym pracownia komputerowa, biblioteka z czytelnią i świetlica.Od 1 września 2002 r. Szkoła Podstawowa i Gimnazjum zostały połączone w Zespół Szkół. Uczy się tam około 300 uczniów. Uczniowie naszej szkoły biorą udział we wszystkich konkursach organizowanych na terenie gminy, powiatu i województwa. Byli wyróżniani wieloma nagrodami i dyplomami za udział w konkursach...

/ ~ /

Uczniowie naszej szkoły osiągają dobre wyniki w nauczaniu i zachowaniu. Wyniki sprawdzianu w klasie VI szkoły podstawowej i egzaminu gimnazjalnego w klasie III przeprowadzonego przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną w Warszawie wskazują, że uczniowie naszej szkoły uzyskują dobre wyniki w porównaniu ze średnią dla gminy Radzymin, powiatu wołomińskiego i województwa mazowieckiego.

Również nauczyciele za trudną i odpowiedzialną pracę byli wyróżniani: nagrodami Inspektora Oświaty i Dyrektora szkoły, nagrodami Kuratora Oświaty, nagrodami Ministra Oświaty i Wychowania jak również otrzymywali odznaczenia państwowe: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej.

Nasz Zespół Szkół jest atrakcyjnie położony w okolicach Zalewu Zegrzyńskiego, gdzie czujemy się dobrze i bezpiecznie. Jesteśmy dobrze przygotowani do dalszej nauki. Uczymy się na jedną zmianę. Wszyscy uczniowie objęci są nauczaniem informatyki, korzystają z pracowni komputerowej z dostępem do Internetu. Od klasy 1 uczymy się języka niemieckiego, gimnazjaliści uczą się 2 języków obcych: niemieckiego i angielskiego. Szkoła ma czytelnię i bibliotekę z bogatym księgozbiorem. Sto procent absolwentów Szkoły Podstawowej kontynuuje naukę w naszym Gimnazjum. Mamy dobrze funkcjonującą świetlicę. Szkoła jest czysta i estetyczna, panuje dobra atmosfera nauki i pracy.

foto: Elżbieta Bobińska