Rządza – rzeka płynąca przez Nizinę Mazowiecką, jest ostatnim lewym dopływem Narwi (Bugo-Narwi). Źródła Rządzy znajdują się w okolicach Kałuszyna w powiecie mińskim, a w swym dolnym biegu poniżej Starych Załubic na wysokości Wolicy jest spiętrzona (wpływ zapory w Dębem) i łącząc się z wodami Zalewu Zegrzyńskiego, stanowi część jeziora. Niedaleko ujścia znajduje się zalesiona wyspa o nazwie Euzebia.
Rządza latem płynąca leniwie i będąca zaledwie małym ciekiem wodnym, wiosną i w czasie długotrwałych opadów potrafi stać się rzeką kapryśną i nieobliczalną. Rozlewa się szeroko na pobliskie łąki i pola, wdzierając się niekiedy do najbliżej położonych gospodarstw, wyrządza wtedy znaczne szkody.
Dzięki temu, że w latach siedemdziesiątych XX wieku dokonano regulacji Rządzy tylko na kilku małych odcinkach, dziś możemy cieszyć oczy jej naturalnym pięknem. Fantastycznie wijąca się wśród łąk, pól i lasów zalicza się do rzek raczej czystych, jeśli oczywiście nie zepsuje tego człowiek.
Na wielu odcinkach Rządza ma doskonałe stanowiska dla wędkarzy. Wymiarowe szczupaki, jazie, klenie, okonie i płocie zdarzają się bardzo często. A w swym górnym biegu w okolicach Stanisławowa posiada nawet status rzeki górskiej, w której można złowić pstrąga. Jest więc dość atrakcyjną rzeką dla tych wędkarzy, którzy lubią połowy w takich wodach.
Niezaprzeczalne piękno rzeki Rządzy możemy obserwować szczególnie wiosną. Różnorodność dzikiego ptactwa, olbrzymie łany knieci błotnej (złociste kaczeńce) tworzą niezapomniany klimat do odpoczynku i weekendowych wypraw na łono natury. W okolicach rzeki występują takie gatunki drzew jak: wierzby, czeremchy, brzozy i olsza czarna. Szeroki pas zalewowy porośnięty jest turzycami, trzciną i sitowiem.
Latem, brodząc w płytkiej wodzie, możemy podziwiać wspaniale uformowane piaszczyste dno rzeki. Są to tzw. zmarszczki prądowe (ripplemarki) – prąd wody niosąc piasek układa go na dnie w formie grzbiecików. Latem, brzegi rzeki porośnięte są bujnie wyrośniętymi paprociami. W okolicach rzeki widuje się również wydry i bobry.
Rządza – Marian Zarzecki
Różne nazwy rzekom dawniej nadawano, tej nie wiem dlaczego – RZĄDZA nazwę dano.
Wąska, nie głęboka, nurt tu słaby mamy, a jednak się rządzi swoimi prawami.
Początek swój bierze blisko Kałuszyna, srebrną nitką się mieni wśród łąk na równinach.
Jakubów omija, wody dalej toczy, choć jest skromną rzeczką cieszy ludzkie oczy.
Cichym szumem wody, pluskiem swym kojącym, ptaki nocą usypia w olszynach drzemiące.
***
Stanisławów, Poświętne omija polami, leniwie toczy wody pluskając falami.
Blisko Radzymina cicho się przemyka, pośród łąk zarośli udaje że znika.
Pojawia się w Rudzie płynie przez Załubice, w letnie dni upalne chłodząc okolice.
Tyle kilometrów ta rzeczka przebyła, nim swe wody w końcu z Narwią połączyła.
Życie też zakolem płynie, młody przyjacielu, dużo wody upłynie nim dojdziesz do celu.